Τα οφέλη της μουσικής μέσα από το παιδικό βιβλίο
Το παιδικό βιβλίο ως αρωγός της μουσικής
Το παιδικό βιβλίο μπορεί να γίνει η «φωνή» της μουσικής. Το φως στο γκρίζο, η ηλιαχτίδα στο σκοτάδι, η χαρά στη ζωή, το βάλσαμο στη λύπη, η γιατρειά σε κάθε δύσκολη φάση της ζωής μας. Ανοίγει το πνεύμα και διευρύνει τους ορίζοντες. Είναι μια παγκόσμια γλώσσα που συνοδεύει τον άνθρωπο σε κάθε στιγμή του. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα οφέλη της μουσικής στα παιδιά και στη διαπαιδαγώγηση τους είναι πολλά και σημαντικά. Από την εμβρυική ηλικία ακόμη, η μουσική επηρεάζει το παιδί και δρα θετικά στην ανάπτυξη του. Μέσα από το άκουσμα της φωνής της μητέρας του, από τους εξωτερικούς ήχους που ακούγονται μέχρι τον αμνιακό σάκο, η μουσική είναι παρούσα και το επηρεάζει βαθιά.
Τα παιδιά κατανοούν τη γλώσσα της μουσικής ενστικτωδώς και έχουν μια φυσική αγάπη για αυτήν. Από μικρή ηλικία, κουνιούνται στο ρυθμό της και συντονίζονται στους ήχους της. Κουνάνε χέρια και πόδια, χτυπάνε παλαμάκια, βγάζουν φωνούλες, τραγουδάνε και είναι χαρούμενα όταν ακούνε έντονους ήχους. Αγαπούν τα τραγούδια που έχουν ρυθμό και ενέργεια και αυτό επιδρά θετικά στην καλή τους διάθεση. Ο χορός, το τραγούδι, οι μελωδίες ψυχαγωγούν και φέρνουν απόλαυση και ευφορία στο παιδί. Όμως, μέσα από ένα τραγούδι, μία κίνηση, ή από το άκουσμα μιας μελωδίας, δεν δίνεται η ευκαιρία στο παιδί μόνο να διασκεδάσει, αλλά να εξασκήσει το μυαλό και τη μνήμη του και να καλλιεργήσει την ικανότητα εστίασης της προσοχής του.
Ο ρόλος της μουσικής σε όλες τις στιγμές της ζωής
Η μουσική όμως, μπορεί να δράσει θετικά και στις λιγότερο χαρούμενες στιγμές του. Μπορεί να ηρεμήσει το μικρό παιδί από το κλάμα με ένα νανούρισμα, να το βοηθήσει να χαλαρώσει μετά από το διάβασμα, να απελευθερώσει το άγχος του, να διώξει την στεναχώρια του και να το συντροφεύσει την ώρα του ύπνου. Η μουσική συμβάλλει θετικά στην ψυχική υγεία του παιδιού. Βελτιώνει την διάθεση, καταπολεμά τα αρνητικά συναισθήματα. Μπορεί να το βοηθήσει να κατανοήσει, να αναγνωρίσει τον εσωτερικό του κόσμο και να εκφράσει καλύτερα τα συναισθήματά του. Με τη μουσική μπορεί εύκολα να εκτονωθεί και να βρει διέξοδο σε ότι το απασχολεί. Η μουσική βοηθά στην διαχείριση του πόνου, του άγχους και της λύπης, αλλά και στην καλύτερη έκφραση της χαράς.
Επίσης, με τη βοήθεια της μουσικής καλλιεργείται η λεπτή κινητικότητα του κάθε παιδιού. Μέσα από διάφορες δραστηριότητες, μουσικοκινητικά παιχνίδια, ή μαθήματα εκμάθησης κάποιου οργάνου, καλλιεργείται η αίσθηση του ρυθμού, η χωρο-χρονική αντίληψη, ο συντονισμός της κίνησης, η αίσθηση του προσανατολισμού, ο έλεγχος του σώματος.
Μουσική και Διαπαιδαγώγηση
Η μουσική παιδεία βοηθά στην εστίαση της προσοχής και στην ικανότητα αλληλεπιδρασης με τους φίλους του, με το σχολείο, με τον κόσμο γενικότερα. Η ενασχόληση καλλιεργεί τη φαντασία τους, αναπτύσσει τον αυτοσχεδιασμό και την δημιουργικότητα τους. Ενεργοποιώντας την φαντασία και τον αυτοσχεδιασμό, η μουσική βοηθάει το παιδί να κατανοήσει ότι κάθε πρόβλημα δεν έχει μόνο μια αλλά πολλές λύσεις, ότι ένα ερώτημα δεν έχει μόνο μία, αλλα πολλές απαντήσεις. Έτσι, αποβάλλεται η νοοτροπία του άσπρου μαύρου, του σωστού λάθους, που εγκλωβιζει τα παιδιά και περιορίζει την ελεύθερη σκέψη και βούλησή τους.
Η μουσική βοηθά ακόμα στη συγκέντρωση των παιδιών στην ώρα του μαθήματος, στην ενίσχυση της μνήμης και της προσοχής και στην οργάνωση των σκέψεων τους.
Μαθαίνει στο παιδί να πειθαρχεί και να συνεργάζεται. Μέσα από την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, από την συμμετοχή του σε μια χορωδία, σε μια μαθητική ορχήστρα, σε μια ερασιτεχνική μπάντα, σε μια σχολική συναυλία, καλλιεργείται η κοινωνικότητα, η υπευθυνότητα και η αυτοπεποίθησή του. Η μουσική βοηθά το παιδί να έχει καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο, να ωριμάσει γρηγορότερα και να ανακαλύψει δεξιότητες που δεν γνώριζε ότι έχει.
Μέσα από το μάθημα της μουσικής τίθενται πάντα κάποιοι στόχοι. Η προσπάθεια επίτευξης των στόχων αυτών, η προσπάθεια να φτάσει το παιδί στο επιθυμητό αποτέλεσμα, ενισχύουν την υπομονή και την αυτοπεποίθηση του. Διδάσκουν στο παιδί τα ακριβά δώρα της συνέπειας, της συνεργασίας, της πειθαρχίας και του καλλιεργούν τη δυνατότητα αυτοέκφρασης και δημιουργίας. Απαραίτητα εφόδια για την μετέπειτα πορεία του στη ζωή, στην επαγγελματική του σταδιοδρομία αλλά και στις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Πώς φέρνουμε τα παιδιά κοντά στη μουσική
Η μουσική, δεν είναι ένα ακόμα μάθημα που θα γεμίσει και ίσως επιβαρύνει το βαρύ πρόγραμμα του κάθε παιδιού. Είναι ένα παιχνίδι που θα δράσει θετικά στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του. Και ενώ από τη μια λέμε «διαβάζω ιστορία», «λύνω τις μαθηματικές ασκήσεις μου», «μελετώ τα μαθήματα μου», από την άλλη λέμε «παίζω μουσική», πράγμα που κάνει τα παιδιά να μην την δουν σαν μια καταναγκαστική δραστηριότητα που θα τους κλέψει ίσως τον λιγοστό ελεύθερο χρόνο τους, αλλά σαν ένα πολύμορφο, ατελείωτο, χαρούμενο και υπέροχο παιχνίδι. Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι σημαντικό να μπει η μουσική παιδεία από νωρίς στη ζωή του κάθε παιδιού.
Οι γονείς, να προσπαθείτε να ξεκινάτε τη μέρα των παιδιών σας με ένα αγαπημένο τραγούδι τους. Χορέψτε μαζί τους σε γνώριμους ρυθμούς, ακούστε μελωδίες και τραγουδήστε τις μαζί τους. Αφήστε τα να πειραματιστούν με το ρυθμό και τους ήχους. Φτιάξτε αυτοσχέδια οργανάκια. Βάλτε μουσική να παίζει για ψυχαγωγία, για διασκέδαση, για χαλάρωση, για τη δημιουργία όμορφων οικογενειακών στιγμών. Ενθαρρύνετε τη μουσική ενασχόληση και θα δείτε το παιδί σας να μεγαλώνει όμορφα, να διαμορφώνει μια ξεχωριστή προσωπικότητα και γιατί όχι, να εξελίσσεται σε ένα μεγάλο μουσικό ταλέντο. Και να θυμάστε πάντα ότι η μουσική είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Όλοι μπορούμε να ασχοληθούμε με αυτήν. Όλοι μπορούμε να παίξουμε, να κάνουμε μουσική. Όλοι μπορούμε να την βάλουμε στη ζωή μας, να ταξιδέψουμε μαζί της και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας, το μέσα μας και σιγά σιγά τον κόσμο ολόκληρο.
Ρία Καρμπαδάκη,
συγγραφέας του παιδικού βιβλίου
«Το Φάλτσο Σύννεφο»