Το Γαλλικό κόμμα

Ένα από τα ξενικά κόμματα που ανέπτυξε ενεργή δράση στην πολιτική ζωή της Ελλάδας τον 19ο αιώνα ήταν το Γαλλικό. Συστήθηκε κατά την περίοδο των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος το 1824. Από τον Ιωάννη Κωλέττη και αποτέλεσε την αφορμή για συζητήσεις τόσο θετικές όσο και αρνητικές. Στη σύγχρονη ιστορία το Γαλλικό Κόμμα έχει μείνει ως ένα κόμμα διαφθοράς και απολυταρχίας. Επέβαλε, όπως ισχυρίζονται ορισμένα ιστορικά δοκίμια, «κοινοβουλευτική» δικτατορία.

Τα όσα γράφονται γύρω από αυτό είναι στην πλειοψηφία τους ανακριβή.

Ο λόγος για τον οποίο τόσο το Γαλλικό Κόμμα όσο και ο Ιωάννης Κωλέττης έχθηκαν τόσο μεγάλη «πολιτική επίθεση»; Η προσπάθειά τους να εισαγάγουν νέες πρωτοποριακές ιδέες στο βαθύ συντηρητικό ελληνικό πολιτικό σύστημα.

Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας από το Γαλλικό Κόμμα έγιναν λάθη. Πολλά εκ των οποίων μάλιστα σημαντικά, δεν είναι όμως επαρκή να χαρακτηρίσουν ένα κόμμα στο σύνολό του ως διεφθαρμένο.

Το μεγαλύτερο μέρος των όσων γράφονται βασίζεται σε συγκεκριμένα σημεία, τα οποία μετατράπηκαν σε αντικείμενο εκμετάλλευσης από όσους θίγονταν με τις μεταρρυθμίσεις που είχε προκηρύξει το Γαλλικό Κόμμα αλλά και τις αρχές πάνω στις οποίες είχε θεμελιωθεί.

Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος ελεγχόταν από συγκεκριμένες οικογένειες αλλά και ομάδες συμφερόντων. Ομάδες τις οποίες το Γαλλικό Κόμμα έθιγε με την πολιτική που επιθυμούσε να εφαρμόσει. Εκτός όμως των συμφερόντων με τα οποία αναγκαστικά έπρεπε να συγκρουστεί, βρέθηκε σε αντιπαράθεση με την προσπάθεια του Βασιλιά να απομακρύνει από την «πολιτική» σκηνή όσους πολιτικούς πίστευε πως μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ισχύν του.

Ο συνδυασμός αυτός συνέβαλε όχι μόνο στο να απομακρυνθεί ο Κωλέττης από την εξουσία αλλά ταυτόχρονα να μείνει στην ιστορία ως ο «διεφθαρμένος» και αλαζονικός πολιτικός. Η πλειοψηφία των ιστορικών πηγών αποκρύπτει όχι μόνο τις αρχές του Γαλλικού Κόμματος αλλά και τη συνεισφορά του συγκεκριμένου πολιτικού στην απελευθέρωση της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της ελληνικής Επανάστασης.

Το Γαλλικό Κόμμα υιοθέτησε ορισμένες αντιλήψεις οι οποίες είτε εκούσια είτε ακούσια ταυτίστηκαν με ορισμένες σοσιαλιστικές ιδέες.

Πρώτα από όλα το κόμμα του Κωλέττη είχε βασιστεί στις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης. Από εκεί προήλθε και η ονομασία του κόμματος αλλά και η πλειονότητα των θέσεων που το χαρακτήριζαν. Ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας του κατά συνέπεια είχε βασιστεί στην εξέγερση του λαού της Γαλλίας το 1789.

Προς αυτή την κατεύθυνση στρεφόταν και ο στόχος για την παραχώρηση Συντάγματος από τον Βασιλιά, στο οποίο θα περιλαμβάνονταν ορισμένα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, όπως ακριβώς είχε συμβεί στη Γαλλία. Με δεδομένο ότι ο Βασιλιάς είχε την υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων ήταν αδύνατο να υποστηρίξει την αβασίλευτη δημοκρατία. Αυτός ήταν και ένας εκ των παραγόντων που δεν μπορεί να τον καταστήσει σοσιαλιστή ηγέτη. Καθώς η βασικότερη αρχή της σοσιαλιστικής ιδεολογίας είναι η προάσπιση και η συνεχής βελτίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Το γεγονός όμως αυτό δεν τον εμπόδισε να διατηρεί επαφές με ριζοσπαστικές οργανώσεις της Γαλλίας, όπως τους σενσιμονιστές. Οι τελευταίοι είχαν διωχθεί από τη γαλλική κυβέρνηση για τις ιδέες τους και είχαν προσκληθεί στην Ελλάδα από τον Ιωάννη Κωλέττη.

Ο τελευταίος είχε κοινές αντιλήψεις μαζί τους σε πολλά ζητήματα. Το Γαλλικό Κόμμα υποστήριζε την αναδιανομή των εθνικών γαιών αλλά και την κατάργηση των μεγάλων τσιφλικιών. Επιθυμούσε την κατάργηση της ελληνικής φεουδαρχίας. Μια αρχή που συναντάμε τόσο στις αρχές του ουτοπικού σοσιαλισμού αλλά και μετέπειτα στις μαρξιστικές από το 1840 και έπειτα, κάτι που μπορεί να αποδώσει στο Γαλλικό Κόμμα κάποια «πρώιμα» σοσιαλιστικά χαρακτηριστικά καθώς ο Έλληνας πρωθυπουργός δρούσε πολύ καιρό πριν από τον Marx.