Τα παιδιά αποτελούν ίσως τους πιο ενθουσιώδεις χρήστες της τεχνολογίας. Αυτό οφείλεται στα δελεαστικά παιχνίδια και στις απεριόριστες δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία. Ωστόσο, η πολύωρη ενασχόληση των παιδιών με το διαδίκτυο τούς αφαιρεί τη δυνατότητα ουσιαστικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τον κόσμο που τους περιβάλλει.
Η εικονική πραγματικότητα τούς στερεί τη χαρά της δημιουργίας, της έκφρασης, της απόκτησης κοινωνικών δεξιοτήτων, στοιχείων δηλαδή απαραίτητων για τη συναισθηματική και κοινωνική ωρίμανσή τους.
Ο ρόλος των γονέων στον περιορισμό της εξάρτησης των παιδιών από τις οθόνες είναι καθοριστικός. Για να τα βοηθήσουν πρέπει:
-
Να αξιοποιήσουν τον ενθουσιασμό τους για την τεχνολογία με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μην επιδρά αρνητικά σε άλλους τομείς της ζωής τους. Οι οθόνες δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσουν την ανθρώπινη επικοινωνία και τα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν.
-
Να οριοθετήσουν πότε και πόσο μπορεί το παιδί να χρησιμοποιεί το κινητό ή τάμπλετ. Η από κοινού συμφωνία κάποιων αρχών και κανόνων είναι απαραίτητο να γίνεται από την αρχή. Μπορούν να λειτουργήσουν ως μια μορφή εσωτερικού κοινωνικού ελέγχου. Το παιδί έτσι μαθαίνει να θέτει όρια στη συμπεριφορά του, να κατανοεί πότε υπερβαίνει αυτά τα όρια και να αναζητά βοήθεια, όποτε δε μπορεί να τα καταφέρει.
-
Να αξιολογήσουν τη δική τους στάση απέναντι στην τεχνολογία πριν ζητήσουν από τα παιδιά τους να περιορίσουν τη χρήση της. Δεν μπορώ να ζητώ από κάποιον να κάνει κάτι, όταν εγώ ο ίδιος μέσω της συμπεριφορά μου το αναιρώ.
-
Να επαναπροσδιορίσουν τον αξιακό προσανατολισμό της οικογένειάς τους. Να αποφασίσουν δηλαδή τι είναι σημαντικό και τι όχι, για να βελτιώσουν την καθημερινότητά τους εστιάζοντας στον ποιοτικό και δημιουργικό χρόνο που θα αφιερώνουν σε αυτά.
-
Να συζητήσουν με τα παιδιά τους τα οφέλη αλλά και τους κινδύνους του διαδικτύου. Η συζήτηση και ο διάλογος αποτελούν τα μόνα μέσα που μπορούν να αναστρέψουν αυτήν την κατάσταση. Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους σχετίζεται ακόμη με το πόσο «εθισμένα» ή όχι είναι σε κάποιο ηλεκτρονικό μέσο. Αρκετοί γονείς αρκούνται σε απλές επιπλήξεις ή απαγορεύσεις οι οποίες έχουν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Οδηγούν δηλαδή στην εξιδανίκευση του μέσου και σε μια επιφανειακή, πρόσκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Για να τροποποιήσουμε λοιπόν τη συμπεριφορά των παιδιών θα πρέπει πρώτα εμείς ως ενήλικες να στοιχειοθετήσουμε μια σταθερή και ελεγχόμενη στάση απέναντι στην τεχνολογία. Κι αυτό γίνεται μόνο μέσα από τις πράξεις μας οι οποίες δηλώνουν τις αξίες που θέλουμε να περάσουμε.
Το παρόν κείμενο υπογράφει η συγγραφέας του παιδικού βιβλίου “Ο Φάνης και η οθόνη με τα μυστικά”
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Στέλια Σαρικά σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήµιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστηµών, και Παιδαγωγικές Επιστήµες στο τµήµα Δηµοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Το 2010 ολοκλήρωσε τη µετεκπαίδευσή της στο διδασκαλείο της Αλεξανδρούπολης και εργάστηκε ως κοινωνιολόγος σε γυµνάσια και λύκεια, και ασχολήθηκε με άτομα με αναπηρία.