Αστροφώτιστος ουρανός. Όταν για πρώτη φορά, ως παιδιά, στρέψουμε το βλέμμα μας ψηλά, αντικρίζουμε τα μικρά αυτά φωτεινά σημαδάκια. Μοιάζουν αμέτρητα, δίχως τελειωμό. Μεγαλώνουμε και τα διαμαντάκια του ουρανού, μας συντροφεύουν στα παραμύθια που ακούμε. Μαθαίνουμε με τη σειρά μας να φτιάχνουμε τους δικούς μας ήρωες στους δικούς μας θρύλους. Προσπαθούμε να τα μετρήσουμε. Κάπου χανόμαστε στην ονειρική ουράνια θάλασσα. Μας ακολουθούν, όμως, σε κάθε μας βήμα, στα βιβλία που διαβάζουμε, στα παραμύθια. Κάθε ανέφελη βραδιά. Κεντρίζουν τη φαντασία μας, καθώς πάντα παρόντα μπλέκονται στις ιστορίες της ζωής μας και στις ιστορίες που διαβάζουμε σε κάποιο βιβλίο, και κάπως έτσι πραγματοποιείται η πρώτη μας επαφή ως παιδιά με την αστρονομία.
Κι όμως, αυτός ο διαμαντοσκέπαστος θόλος είναι η πύλη για τον μαγευτικό κόσμο της αστρονομίας. Και η πύλη αυτή μας προσκαλεί να γίνουμε φίλοι, να γνωριστούμε. Μας καλωσορίζει μέσα από τις ιστορίες της μυθολογίας μας.
Η ουρανογραφία, δηλαδή η αναγνώριση, η αποτύπωση, στον ουράνιο θόλο, των άστρων και η ένωσή τους με φανταστικές γραμμές (γραμμοδεσία), έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αρχαιότητα. Η καταγραφή των κινήσεων των άστρων, η εποχική τους εμφάνιση στον νυχτερινό ουρανό βοηθούσε στον προσανατολισμό, στη ναυσιπλοΐα, στον υπολογισμό των εποχών που θα επηρέαζε τη γεωργία.
Χρησιμοποιώντας τη φαντασία, και ενώνοντας τα άστρα μεταξύ τους με τη μέθοδο της γραμμοδεσίας, δημιουργήθηκαν οι αστερισμοί. Πίσω από κάθε αστερισμό ξεπηδούσε ιστορία βγαλμένη από τη μυθολογία. Ο προσανατολισμός ήταν, πλέον, μια απλή αφήγηση των μύθων.
Αυτός ο διαμαντοσκέπαστος θόλος είναι η πύλη για τον μαγευτικό κόσμο της αστρονομίας.
Στολίστηκε έτσι ο ουράνιος θόλος με τους ήρωες της μυθολογίας μας. Ιστορίες που μαθαίνουμε από παιδιά. Κυνηγοί, κυνηγημένοι, βασιλιάδες, βασίλισσες, ζώα κι αντικείμενα κοσμούν τον ουρανό. Βρίσκονται εκεί ψηλά. Περιμένουν υπομονετικά να τα πλησιάσουμε με τον νου και το βλέμμα μας, να τα γνωρίσουμε.
Μαθαίνοντας στα παιδιά μας να αναγνωρίζουν τα αστέρια μέσα από τους μύθους και μέσα από τις αφηγήσεις, είναι σαν να ξεκλειδώνουμε αυτήν την πύλη του σύμπαντος. Έτσι τα άστρα γίνονται γνώριμα. Μέσα από τους μύθους, οι ήρωες γίνονται φίλοι τους. Μαθαίνουν για την Ανδρομέδα και τον δράκοντα, για τη Λύρα του Ορφέα, για τον Ωρίωνα και τις Πλειάδες. Θεοί μεταμορφωμένοι σε ζώα. Ήρωες και κυνηγοί. Χρώματα και λάμψη, όχι μόνο από το φως των αστεριών αλλά από τις ίδιες τις ιστορίες των μύθων μας. Τα παιδιά κοιτάζουν τον ουρανό και δεν αντικρίζουν πια μόνο διάσπαρτα φωτεινά σημαδάκια, αλλά ιστορίες.
Και σιγά σιγά ανάβει η φλόγα της εξερεύνησης. Ξυπνάει η λαχτάρα να μάθουν για τα άστρα αυτά που στέκονται εκεί ψηλά, περιμένοντας να μας πει το καθένα την ιστορία του.
Η πύλη του θαυμαστού κόσμου του σύμπαντος άνοιξε και περιμένει να ανακαλύψουμε τα μυστικά του. Ο ουράνιος θόλος είναι πλέον φιλικός, γνώριμος.
Και μέσα από τους ήρωες των μύθων μας, όπως τους διαβάζουμε ως παιδιά σε κάποιο βιβλίο, μπορούμε να προχωρήσουμε πιο βαθιά στο σύμπαν και την αστρονομία. Μπορούμε να αναζητήσουμε τους νόμους των άστρων, να μάθουμε πώς δημιουργήθηκαν, πόσο μακριά βρίσκονται, γιατί λάμπουν.
Το σύμπαν μάς περιμένει. Μας απλώνει το χέρι και μας προσκαλεί να το γνωρίσουμε, να μας συστηθεί μέσα από το παιδικό βιβλίο «Ο Χορός των Αστεριών – ταξίδι στον κόσμο της ουρανογραφίας για μικρούς και μεγάλους».
«Η εξερεύνηση είναι στη φύση μας. Ξεκινήσαμε ως περιπλανώμενοι, και είμαστε ακόμη περιπλανώμενοι. Έχουμε μείνει αρκετό καιρό στις όχθες του κοσμικού ωκεανού. Είμαστε έτοιμοι επιτέλους να σαλπάρουμε για τα αστέρια». Carl Sagan – Αμερικανός αστρονόμος (9 Νοεμβρίου 1934 – 20 Δεκεμβρίου 1996)
Ο Χορός των Αστεριών
Ταξίδι στον κόσμο της ουρανογραφίας για μικρούς και μεγάλους